14 Φεβ 2014

Γλωσσοδέτες και Καταληπτότητα Ομιλίας



Οι γλωσσοδέτες είναι γλωσσικά παιχνίδια με φράσεις, λέξεις μικρές και πολυ-πολυσύλλαβες, και ήχους της ομιλίας που μοιάζουν μεταξύ τους. Απαιτούν καλή μνήμη, προγραμματισμό της ομιλίας, συγκέντρωση, ρυθμό ομιλίας και αναπνοής, καλή φωνολογική ενημερότητα, σωστή άρθρωση και διαδοχοκίνηση των αρθρωτών. Από τους λογοθεραπευτές χρησιμοποιούνται στο θεραπευτικό πλαίσιο πάντα προσαρμοσμένοι στις ανάγκες του θεραπευόμενου και με πολύ συγκεκριμένους θεραπευτικούς στόχους συνήθως σε άτομα με φωνολογικές διαταραχές, δυσαρθρία, λεκτική δυσπραξία,τραυλισμό και διαταραχές ροής της ομιλίας, αφασία, σε αλλαγές της προφοράς και για ενίσχυση της αυτοπεποίθησης με απώτερο στόχο την καταληπτή ομιλία.

Φυσικά οι γλωσσοδέτες μπορούν αν χρησιμοποιηθούν και στο σπίτι με στόχο της ενίσχυση της κινητικότητας των αρθρωτών και την αυτοματοποίηση των ήχων της ομιλίας.
 Ενδεικτικά:


... για τα χείλη
  • Ο παπάς ο παχύς, έφαγε παχιά φακή. Γιατί παπά παχύ έφαγες παχιά φακή;
  •  Του το πα του παππού μου.
  • Μια πάπια μα πια πάπια! Μια πάπια με παπιά!
  • Μπάμια μπαμιόμπαμια.


...για το κάτω χείλος και τα πάνω δόντια
  • Φίλος φίλευε το φίλο , τριαντάφυλλο με φύλλο. Φίλε φύλαγε το φύλλο, μην το δώσεις σε άλλο φίλο.
  • Ο βαρκάρης με την βάρκα -Έκανε βαρκάδα με μια βάρκα.-Αλλά έμπασε νερό η βάρκα,-και του βράχηκε η βράκα. -Με την βάρκα του βρεγμένη, -και την βράκα μουσκεμένη.-Ορκίστηκε να μην ξαναβαρκοβραχει,-ούτε να ξαναβρακομουσκευτεί.
  • Βαρέλι νεροβάρελο, ποιος σε νεροβαρελόδενε; Του νεροβαρελοδέτη ο γιος.



...για το πίσω μέρος της γλώσσας και την μαλακή υπερώα


  • Της καρακάξας η φωλιά, τσάκνα καρακαξότσακνα. 
  •  Κούπα καπακωτή, κούπα καπακωμένη, κούπα ξεκαπάκωτη, κούπα ξεκαπακωμένη.
  •   Η μυγδαλιά μου η τσιγδαλιά μου, η μυγδοτσιγδοκοκαλιά μου, κάνει μυγδαλίδια, τσιγδαλίδια, μυγδοτσιγδοκοκαλίδια.




... για την επιφάνεια της γλώσσας και την σκληρή υπερώα
  • Κάστανα βραστά σκαστά με τη βραστή σκαστή κουτάλα
  •  Οι σπανοί Ισπανοί εις πανί εζωγράφισαν ισπανικόν στρατόν εις πανικόν.
  •  Άσπρη πέτρα ξέξασπρη και απ'τον ήλιο ξεξασπρότερη
  •  Σιδηροδρομικός σταθμός του Σιδηροκάστρου
  
... για τη γλώσσα και τα άνω φατνία
  • Καλημέρα καμηλάρη, καμηλάρη καλημέρα
  •  Κοράλι ψιλοκόραλο και ψιλοκοραλάκι
  •  Μια τίγρη με τρία τιγράκια
  •  Ο Ρουμπής ο κουμπής ο ρουμποκομπολογής, επήγε να ρουμπέψει να κουμπέψει να ρουμποκομπολογεύσει, και τον πιάσαν οι ρουμπήτες οι κουμπήτες οι ρουμποκομπολογήτες και του κόψαν τα ρουμπιά του τα κουμπιά του τα ρομποκομπολογά του. Γιατί Ρουμπή κουμπή πήγες να ρουμπέψεις να κουμπέψεις να ρουμποκομπολογεψεις και σε πιάσαν οι ρουμπήτες οι κουμπήτες οι ρουμποκομπολογήτες και σου κόψαν τα ρουμπιά σου τα κουμπιά σου τα ρουμποκομπολογά σου; 
  • Ρερητόρευκα το ρερητορευμένο ρω.
  • Το κρεμμύδι στην κοπριά πώς κρεμμυδοπρόκοψε!
  •  Το γάλα του λαγού το καθαρολαγουδόγαλο.
  •  Εκκλησιά μολυβδωτή γλυκομολυβδοκαντηλοπελεκητή, ποιος σε γλυκομολυβδοκαντηλοπελέκησε; Του γλυκομολυβδοκαντηλοπελεκητή ο γιος. Αν είχα τα γλυκομολυβδοκαντηλοπελέκια του θα σε γλυκομολυβδοκαντηλοπελεκούσα καλύτερα από του γλυκομολυβδοκαντηλοπελεκητή το γιο


...για την άκρη της γλώσσας
  •  Ο τζίτζιρας, ο μίντζιρας, ο τζιντζιμιντζιχόντζιρας, ανέβηκε στην τζιντζιριά, στη μιντζιριά,στην τζιντζιμιντζιχοντζιριά, να φάει τα τζίντζιρα, τα μίντζιρα, τα τζιντζιμιντζιχόντζιρα.

Φυσικά μπορούμε να είμαστε ευέλικτοι! Κάθε γλωσσοδέτης δεν έχει μόνο μία συγκεκριμένη κατηγορία φωνημάτων. Επιλέγουμε με κριτήριο την συχνότητα και την τοποθέτηση κάθε φθόγγου. π.χ. Ο "Σιδηροδρομικός σταθμός του Σιδηροκάστρου" έχει το |s| σε αρχική και τελική θέση μέσα στις λέξεις και |r| σε μέση θέση και σε συμπλέγματα. Προσαρμόζουμε το γλωσσικό μας υλικό και επιλέγουμε ανάλογα με τον στόχο μας.
 


   Από το http://theteacherscauldron.blogspot.gr,
παρουσίαση γλωσσοδέτη σε παιδιά




 
Πώς θα μάθουμε να λέμε τους γλωσσοδέτες σωστά;
  • Λέμε κάθε λέξη του γλωσσοδέτη αργά και καθαρά
  • Επαναλαμβάνουμε κάθε γλωσσοδέτη πολλές φορές
  • Αρχίζουμε να αυξάνουμε την ταχύτητα αλλά σταματάμε κάθε φορά που μπερδευόμαστε και ξεκινούμε από την αρχή.

Πηγές γλωσσοδετών
Paidika.gr
el.wikiquote.org

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου