23 Ιαν 2014

Επιβράβευση με Λιχουδιές. Γιατί να την αποφύγετε και με τι να την αντικαταστήσετε.

 
Illustration by Jaco Haasbroek

Η επιβράβευση μίας συμπεριφοράς έχει έναν σκοπό: την επανάληψή της. Επιβραβεύουμε τα παιδιά γιατί θέλουμε να μάθουν μία συμπεριφορά καλή, επιθυμητή, να την ενισχύσουμε ώστε να επαναλαμβάνεται. Ο πιο συχνός ενισχυτής που χρησιμοποιούν συστηματικά οι περισσότεροι γονείς είναι οι λιχουδιές, είτε πρόκειται για γλυκά, είτε για junk food. Είναι εύκολο να τα βρεις, αρέσουν σε όλα τα παιδιά, κάθε παιδί έχει εκείνη την αγαπημένη του λιχουδιά. Από την άλλη πλευρά, συνήθως το φαγητό χρησιμοποιείται και ως τιμωρία: η μαμά μπορεί να στερήσει το γλυκό ή όποια λιχουδιά γιατί το παιδί δεν καθάρισε το δωμάτιό του ή δεν διάβασε τα μαθήματά του.
Η λιχουδιά μπορεί όντως να λειτουργήσει επιφανειακά ως ενισχυτής αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί το πιο επισφαλές μέσο επιβράβευσης αφού επηρεάζει αρνητικά τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών.
Αυτοί είναι δέκα λόγοι να ΜΗΝ επιβραβεύετε το παιδί σας με λιχουδιές:
  1. Ενισχύονται λανθασμένες συνήθειες διατροφής
  2. Η κατανάλωση γλυκών ευνοεί την εμφάνιση παιδικού διαβήτη.
  3. Η κακή διατροφή προκαλεί παιδική παχυσαρκία.
  4. Η κατανάλωση γλυκών ευνοεί την ανάπτυξη τερηδόνας και στοματικών μικροβίων.
  5. Το παιδί διδάσκεται να αγνοεί την πείνα και τρώει όταν επιβραβεύεται, περιορίζεται η αυτορύθμισή του και δεν έχει πρόγραμμα στο φαγητό.
  6. Η πρόσληψη ζάχαρης αυξάνει την παραγωγή ινσουλίνης και προκαλούνται αλλαγές στη διάθεση και στην συμπεριφορά
  7. Οι τεχνικές προσθήκες και τα συντηρητικά έχουν κατηγορηθεί ότι προκαλούν διέγερση και υπερκινητικότητα
  8. Ενισχύεται το "συναισθηματικό φαγητό", το παιδί συνηθίζει να καταναλώνει τροφές όταν βιώνει αρνητικά συναισθήματα.
  9. Εμποδίζεται σύνδεση του θετικού συναισθήματος με υγιείς συμπεριφορές όπως η άσκηση ή το διάβασμα
  10. Σαμποτάρετε τις προθέσεις σας και μπερδεύετε το παιδί: ενώ προσπαθείτε να το μάθετε να τρώει υγιεινά, όταν συμπεριφερθεί σωστά του δίνετε αυτό που δεν πρέπει να τρώει. Αντίθετα, όταν κάνει κάτι κακό του στερείτε αυτό που δεν πρέπει να μάθει να τρώει. Με λίγα λόγια συνδέετε την καλή του πράξη με την κακή διατροφή.



Φυσικά υπάρχουν πολλοί ενισχυτές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να επιβραβεύσετε μία σωστή, επιθυμητή συμπεριφορά του παιδιού. Γνωρίζοντας το παιδί σας καλύτερα από τον καθένα ξέρετε τι αγαπά και τι του αρέσει και μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε άφοβα αλλά με φειδώ.

 Αυτοί είναι οκτώ εναλλακτικοί τρόποι να επιβραβεύσετε το παιδί σας και να περάσετε καλά:
  1. Χρησιμοποιήστε λέξεις με τον κατάλληλο τόνο φωνής και χαμόγελο: μπράβο!, κόλλα πέντε!, έκανες καταπληκτική δουλειά!, είσαι απίθανος!, είμαι περήφανος για σένα!, ευχαριστώ!.
  2. Πηγαίνετε μαζί μία μικρή εκδρομή, μία βόλτα έστω και για λίγη ώρα, κάπου κοντά.
  3. Παίξτε μαζί με το παιδί σας, αφιερώστε του τον πολύτιμό σας χρόνο και κάνετε μαζί αυτό που αγαπά.
  4. Διαβάστε του το βιβλίο της επιλογή του.
  5. Χρησιμοποιήστε ένα σύστημα πόντων, π.χ. ένα αστεράκι κάθε φορά που κάνει αυτό (το πολύ συγκεκριμένο) που ζητήσατε.
  6. Κοινοποιήστε και μοιραστείτε την συμπεριφορά του παιδιού σας με αγαπημένα πρόσωπα: "Έμαθες τι έκανε σήμερα ο Δημήτρης; Διάβασε τα μαθήματά του μόνος του!".
  7. Διοργανώστε ένα πάρτυ για λίγους: βάλτε την αγαπημένη του μουσική και χορέψτε και τραγουδήστε και χοροπηδήξτε μαζί για ένα τέταρτο ή είκοσι λεπτά της ώρας.
  8. Ανακηρύξτε το παιδί βοηθό σας σε κάποια δραστηριότητα ενηλίκων: μαγειρέψτε μαζί, φυτέψτε λουλούδια, πηγαίνετε βόλτα τον σκύλο κλπ.

Εσείς πώς επιβραβεύετε το δικό σας παιδί;

Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com


21 Ιαν 2014

Χρήσιμο Γλωσσικό Υλικό: Αλληλουχίες

Illustration by Fabi Santiago

 Για να καταφέρουμε να σχεδιάσουμε τις καθημερινές μας δραστηριότητες και να διαχειριστούμε τον χρόνο μας με επιτυχία πρέπει να μπορούμε να οργανώνουμε, να ορίζουμε τα βήματα που χρειάζεται κάθε δραστηριότητα για να ολοκληρωθεί και να τα ακολουθούμε με ακρίβεια. Οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουμε σύνταξη, δουλεύουμε, γεννιόμαστε, πηγαίνουμε στο σχολείο, κάνουμε οικογένεια, μαθαίνουμε να περπατάμε αλλά... όχι με αυτή τη σειρά! Βάζουμε τα γεγονότα σε μία λογική αλληλουχία σε συνάρτηση πάντα με τον χρόνο.
Κάποιος που παρουσιάζει δυσκολίες στην σειροθέτηση πιθανόν:
  • να μην μπορεί να παρακολουθήσει την πλοκή μίας ταινίας ή ενός βιβλίου
  • να μην έχει καλή αίσθηση του χρόνου
  • να μην μπορεί να ακολουθήσει σύνθετες εντολές
  • να δυσκολεύεται να φέρει εις πέρας απλές καθημερινές δραστηριότητες
 Προβλήματα στην σειροθέτηση γεγονότων ή βημάτων μίας δραστηριότητας και στη διαχείριση του χρόνου μπορεί να παρουσιάσουν άτομα με άνοια, ασθενείς μετά από εγκεφαλική βλάβη, μαθητές με δυσλεξία ή μαθησιακές δυσκολίες, άτομα με αυτισμό.

Οι ασκήσεις σειροθέτησης γεγονότων ή εικόνων είναι απλές και μπορούν να χρησιμοποιηθούν με απεριόριστους τρόπους, ανάλογα με το τι θέλουμε να επιτύχουμε. Με αυτές οι εκπαιδευόμενοι ενισχύουν:
  • Το λεξιλόγιο
  • Την μορφοσυντακτική ενημερότητα
  • Την οπτική αντίληψη
  • Την μνήμη εργασίας
  • Την κατανόηση γραπτού κειμένου
  • Την κατανόηση του προφορικού λόγου
  • Τις εκτελεστικές λειτουργίες
  • Την προσοχή
  • Την αυτοδιόρθωση
  • Την επίλυση προβλημάτων
  • Την εκτέλεση εντολών
  • Την κριτική σκέψη
  • Την μη λεκτική επικοινωνία

 Προτεινόμενες ασκήσεις

Παρουσιάζουμε μία ομάδα εικόνων που απεικονίζουν μία διαδικασία γνωστή και ζητούμε από τον εκπαιδευόμενο να τις βάλει με τη σωστή σειρά. Οι εικόνες μπορεί να είναι δύο και να αυξάνουν σταδιακά σε αριθμό και δυσκολία. Προσέχουμε το υλικό μας να αντιστοιχεί στην ηλικία και στις γνώσεις του ατόμου.

    Coloring Pages-Αλληλουχίες
  • Σειροθέτηση Εικόνων με Περιγραφή και Αιτιολόγηση
Όπως και στην απλή "Σειροθέτηση Εικόνων" ζητούμε από τον εκπαιδευόμενο να τοποθετήσει τις εικόνες στη σωστή σειρά. Αφού τελειώσει ζητούμε να μας εξιστορήσει τα γεγονότα που βλέπει να αιτιολογήσει τη σειρά τους. Ιδανική άσκηση για κατανόηση και για διόρθωση λαθών.


  • Σειροθέτηση Εικόνων με Εντολές
Δίνουμε μία ομάδα εικόνων στον εκπαιδευόμενο και με δικές μας λεκτικές εντολές καλείται να βάλει τις εικόνες στη σωστή σειρά: πχ. "Πρώτα σπάσε τα αυγά. Έπειτα ρίξε το γάλα. Στο τέλος άναψε τον φούρνο."

  • Σειροθέτηση Ιστορίας
Δίνουμε σττον εκπαιδευόμενο μία ιστορία χωρισμένη σε προτάσεις σε λανθασμένη σειρά. Του ζητούμε να τις βάλει στη σωστή σειρά για να διαβάσει την ιστορία με λογική συνοχή.

  • Αλληλουχία Γεγονότων
Δίνουμε στον εκπαιδευόμενο γραπτώς, όπως στην "Σειροθέτηση Ιστορίας" τα βήματα μίας καθημερινής δραστηριότητας αυτή τη φορά, όπως μαγείρεμα ζυμαρικών, πλύσιμο δοντιών, αγορά στο σούπερ μάρκετ και ζητούμε να βάλει τα βήματα στη σωστή σειρά.

  • Ανάπτυξη Αλληλουχίας
Αυτή τη φορά παρέχουμε απλώς το θέμα και ζητούμε από τον εκπαιδευόμενο να περιγράψει μόνο του με σύντομες προτάσεις τα βήματα που ακολουθεί για να επιτύχει μία δραστηριότητα όπως: "Πώς ετοιμάζεσαι το πρωί;", "Πώς παίρνεις τηλέφωνο;", "Πώς φτιάχνεις πίτσα;" "Πώς μακιγιάρεσαι;".

  • Ανάπτυξη Αλληλουχίας μέσω της Τέχνης
Αυτή τη φορά ζητούμε από τον εκπαιδευόμενο να περιγράψει την αλληλουχία των γεγονότων ζωγραφίζοντας την ιστορία ή μέσω παντομίμας. Εάν βρισκόμαστε σε ομάδα, μπορούμε να γράψουμε τις δραστηριότητες που πρέπει να περιγράψουμε σε χαρτιά, που τα κρύβουμε σε ένα κουτί και ο καθένας παίρνει κάποιο τυχαία (π.χ. "Δείξε πώς κρεμάς μία κορνίζα" ή "Δείξε πώς κάνεις μπάνιο"). Αφού ολοκληρώσει ο πρώτος την παντομίμα οι υπόλοιποι μαντεύουμε ποια διαδικασία περιέγραψε και συζητούμε πάνω σε αυτό: τι έκανε, πώς θα το έκανε ο καθένας μας διαφορετικά κλπ.

Παραδείγματα εικόνων απλών αλληλουχιών θα βρείτε εδώ αλλά και με απλές αναζητήσεις στο διαδίκτυο.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει και το Χρήσιμο Γλωσσικό Υλικό: Εικόνες περιγραφής

 
Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com