29 Νοε 2012

Διαταραχές Άρθρωσης στους Ενήλικες


Τι είναι οι διαταραχές άρθρωσης;
Στην λογοθεραπεία όταν μιλούμε για προβλήματα άρθρωσης εννοούμε την δυσκολία παραγωγής των ήχων της ομιλίας. Εν ολίγοις, πρόκειται για αδυναμία παραγωγής ήχων της ομιλίας όπως-συχνότερα- |r|, |s|, |l| και των συμπλεγμάτων αυτών (|kr|, |vr|, |δr| κοκ, |st|, |sp|, |str| κοκ, |fl|, |θl| |γl| κοκ.), μέσα σε λέξεις στον ελεύθερο λόγο. 
Είναι πολύ συχνό εύρημα στα παιδιά προσχολικής ηλικίας και συνήθως συνιστάται άμεση αντιμετώπιση -κυρίως- προς αποφυγήν επιπλοκών στην σχολική μάθηση και στην σχολική ζωή.


Πού οφείλονται;
Συνήθως οφείλονται σε  δυσκολία συντονισμού κινήσεων των αρθρωτών (γλώσσα,χείλη κλπ), σε ορθοδοντικά προβλήματα ή αποτελούν άμεση συνέπεια καταστάσεων όπως βαρηκοϊα/ κώφωση, αναπτυξιακές διαταραχές, επίκτητες νευρολογικές ασθένειες ή κακώσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος (δυσαρθρία, αφασία, λεκτική απραξία).


Οι ενήλικες αντιμετωπίζουν προβλήματα άρθρωσης;
Στους ενήλικες τα προβλήματα άρθρωσης οφείλονται είτε σε αυτές τις αναπτυξιακές δυσκολίες που δεν αντιμετωπίστηκαν εγκαίρως και "ακολουθούν" το άτομο στην ενήλικη ζωή είτε αποτελούν συνοδό σύμπτωμα ή συνέπεια των καταστάσεων που προαναφέρθηκαν.


Πώς γίνεται η διάγνωση στους ενήλικες;
Όταν μιλούμε για μη αντιμετωπισμένα προβλήματα άρθρωσης από την παιδική ηλικία ο ενήλικας αναγνωρίζει και αναφέρει ο ίδιος ότι -για παράδειγμα- "Δεν λέει σωστά το ρο". Σε αυτή την περίπτωση η αξιολόγηση της ομιλίας των ενηλίκων δεν διαφέρει ουσιαστικά από εκείνη των παιδιών: Τυπικά εφαρμόζεται ένα επίσημο ή άτυπο τεστ άρθρωσης ώστε να καταγραφούν οι δυσκολίες. Παρουσιάζονται δηλαδή εικόνες τις οποίες το άτομο καλείται να ονομάσει και ο λογοθεραπευτής καταγράφει λεπτομερώς τους ήχους. Κάποιες φορές η διαγνωστική συνεδρία ηχογραφείται ώστε να γίνει λεπτομερέστερη και πλήρης ανάλυση της ομιλίας. Συνοδευτικά, γίνεται εξέταση των αρθρωτών (γλώσσα, χείλη, γνάθος, δόντια, υπερώα, μάγουλα) ως προς την κινητικότητα, την δύναμη, την θέση, την κατάσταση, τον μυϊκό τόνο. Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει σαφές νευρολογικό ή οργανικό αίτιο η αξιολόγηση συμπεριλαμβάνει περισσότερες και πιο αναλυτικές διαδικασίες για να εντοπιστούν πιθανά γλωσσικά ευρήματα.

Οι διαταραχές άρθρωσης στους ενήλικες θεραπεύονται;
Η θεραπεία μίας απλής δυσκολίας άρθρωσης περιλαμβάνει εξατομικευμένες ασκήσεις αρθρωτών, εκμάθηση του σωστού τόπου και τρόπου άρθρωσης του (των) ζητούμενου (-ων) ήχου (-ων), εξάσκηση της εκφοράς του ήχου μεμονωμένα, σε περιβάλλον λέξης, φράσης και γενίκευση στον ελεύθερο λόγο. Ο χρόνος και η επιτυχία της θεραπείας σαφώς εξαρτάται και από την συμμετοχή του ίδιου του ατόμου που καλείται να εφαρμόζει τις οδηγίες και να ακολουθεί το πρόγραμμα που δίνεται από τον λογοθεραπευτή του. Σημειώνεται ότι μπορεί να χρειαστεί και ορθοδοντική θεραπεία πριν ή παράλληλα με την λογοθεραπευτική αντιμετώπιση όπου κριθεί απαραίτητο.

Το κίνητρο του ενήλικα για να αλλάξει την άρθρωσή του συνήθως είναι κάτι καινούριο στην ζωή του: μία νέα δουλειά, σπουδές, μετακόμιση σε νέο τόπο. Η διαδικασία δεν είναι χρονοβόρα, ούτε επίπονη. Μαζί με την διόρθωση του ήχου, τις περισσότερες φορές επιτυγχάνεται συνειδητοποίηση της διαδικασίας της ομιλίας, ορθότερη αναπνοή, αλλαγή στην όψη του προσώπου και του στόματος (τα χείλη παραμένουν κλειστά σε θέση ανάπαυσης, δεν εξέρχεται σάλιο κατά την ομιλία, δεν μαζεύεται σάλιο στις γωνίες του στόματος, η γνάθος κλείνει σωστά κεντρικά κλπ.), και... φυσικά αυξάνεται η  αυτοπεποίθηση!
Γιατί όχι, λοιπόν;


Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com


Illustration via keepcalm-o-matic

Additional Reading

Speech adaptation: An aerodynamic study of adults with a childhood history of articulation defects http://dx.doi.org/10.1016/0022-3913(85)90647-X

Hall PK, Tomblin JB. A follow-up study of children with articulation and language disorders. Journal of Speech and Hearing Disorders. 1978;43:227–41. [PubMed]

Adult psychosocial outcomes of children with specific language impairment, pragmatic language impairment and autism doi:  10.1080/13682820802708098

23 Νοε 2012

Η λέξη "φοβάμαι...."

Μία λέξη και πολλές εκδοχές για το πως τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες βιώνουν αυτό το αίσθημα φόβου που την δημιουργεί. 



 Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που εμείς οι άνθρωποι από παιδιά, όπως μας διδάσκουν οι γονείς μας, μαθαίνουμε να τον αποφεύγουμε περίτεχνα. Μαθαίνουμε είτε να τον κουκουλώνουμε αποφεύγοντας τον, είτε να τον καταπιέζουμε πιέζοντας τον εαυτό μας να μην τον δεί. Ο φόβος πολλές φορές κεκαλυμένα είναι ένα σοβαρό εμπόδιο τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες, που μπαίνει μπροστά μας και δεν μας αφήνει να προχωρήσουμε στο να γνωρίσουμε ουσιαστικά τόσο τον εαυτό μας όσο και τις αντοχές μας με αποτέλεσμα να μην μας αφήνει να διαχειριστούμε ουσιαστικά τα συναισθηματά μας. Ο πιο συχνός φόβος μας είναι αυτός της απόρριψης που μας κάνει να χάνουμε τον εαυτό μας, να σαμποτάρουμε εμάς και να φερόμαστε εντελώς διαφορετικά από αυτό που αρμόζει στα θέλω μας.

 Τι είναι όμως ο φόβος τελικά;
Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα του ανθρώπου που προκαλείται προστατευτικά όταν συνειδητοποιείται ένας πραγματικός ή πλασματικός κίνδυνος. Είναι ένα προστατευτικό συναίσθημα και αρκετά παρεξηγημένο τόσο από τα παιδιά όσο και από τους ενήλικες! Πολλές φορές τον φόβο τον εκφράζουμε σε καταστάσεις που ουσιαστικά αυτό που μας διακατέχει είναι το άγνωστο και το διαφορετικό και τότε και ως παιδιά και ως ενήλικες το μπερδεύουμε με το άγχος. Αυτά τα δύο όμως συναισθήματα είναι εντελώς διαφορετικά και όταν εμείς τα μπερδεύουμε φτιάχνουμε ένα κουβάρι που πραγματικά δεν ξετυλίγεται εύκολα.
Ας επιστρέψουμε όμως σε αυτή την λέξη που μόνο στο άκουσμα της ταραζόμαστε. Αν ρωτήσουμε τι είναι αυτό το συναίσθημα θετικό ή αρνητικό η απάντηση που θα λάβουμε θα είναι το αρνητικό. Φόβος λοιπόν παρεξηγημένο συναίσθημα αφού το να θέλουμε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας σίγουρα είναι θετικό. Άρα και η λέξη φοβάμαι παρεξηγημένη τόσο απ΄τα παιδιά όσο και από τους ενήλικες. Έτσι και λόγω του ότι δεν μάθαμε να τον διακρίνουμε δεν μπορούμε να κάνουμε και τίποτα για να τον δούμε θετικά. Ο φόβος πρέπει να αντιμετωπίζεται και τα όπλα που έχουμε απεναντί του είναι πολύ συγκεκριμένα: εικόνα εαυτού, ενσυναίσθηση, συνειδητοποίηση και πράξη. Άλλωστε τι είναι προτιμότερο να τον δούμε θετικά; ή αρνητικα; Κι αν τον δούμε αρνητικά τι θα καταφέρουμε; Κι αν τον δούμε θετικά; Το μόνο σίγουρο είναι πως ότι κι αν αποφασίσουμε να κάνουμε κατά την προσπάθεια μας να τον αντιμετωπίσουμε, θα έχουμε κερδίσει κάτι πολύ σημαντικό. Την συνέπεια στον εαυτό μας!



Γαλανού Σταυρούλα
Λογοθεραπεύτρια
Λόγου Ίασις-Γαλανού Σταυρούλα
Αθανασίου Διάκου 26, Ελληνικό
logou_iasis@hotmail.com

Illustration via Paula J. Becker

13 Νοε 2012

Φάρμακα που επηρεάζουν την φωνή

Illustration by Paul Lachine
  Η υγιής φωνή είναι πολύ σημαντική για όλους μας και πολύ περισσότερο ακόμα για τους επαγγελματίες χρήστες φωνής (τραγουδιστές, εκπαιδευτικούς, ιερείς, ψάλτες, ηθοποιούς, λογοθεραπευτές, δημοσιογράφους κλπ). Τηρώντας κάποιους βασικούς και απλούς κανόνες υγεινής φωνής μπορούμε να αποφύγουμε πιθανό τραυματισμό των φωνητικών χορδών και να περιορίσουμε την πιθανότητα εμφάνισης δυσφωνίας. Ωστόσο, πρέπει να γνωρίζουμε πως οι ουσίες που περιέχονται σε κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα μπορούν να επηρεάσουν τη φωνητική μας ικανότητα και να αποτελέσουν επιβαρρυντικό παράγοντα σε μία ήδη καταπονημένη φωνή. Η συχνότερη επίδραση στον φωνητικό μηχανισμό είναι η ξηρότητα της βλεννογόνου που με την σειρά της προκαλεί ντόμινο συμπτωμάτων: βραχνάδα, αίσθημα στεγνού λαιμού, βήχα, λαρυγγίτιδες, αύξηση πιθανότητας τραυματισμού φωνητικών χορδών (πχ. οζίδια φωνητικών χορδών). Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η μη ορθή χρήση των φαρμάκων (υπερδοσολογία, ανεπαρκής δοσολογία αντιβιοτικών κλπ) και η αλληεπίδραση μεταξύ κάποιων ουσιών αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης συμπτωμάτων δυσφωνίας.
  Εάν είστε επαγγελματίας χρήστης φωνής ενημερώστε τον γιατρό σας πριν από την συνταγογράφηση και συζητήστε τις πιθανές παρενέργειες του φαρμάκου.
  Προσοχή! Η λίστα δημιουργήθηκε για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν παρακάμπτει σε καμία περίπτωση τις συμβουλές του γιατρού σας.
 
To NCVS αναφέρει τις παρακάτω ουσίες και φάρμακα:



Προσοχή! Η λίστα δημιουργήθηκε για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν παρακάμπτει σε καμία περίπτωση τις συμβουλές του γιατρού σας




Ευαγγελία Δ. Σούπη
Λογοθεραπεύτρια
Κομνηνών 39 και Χασιώτη
Ιωάννινα
evageliasoupi@gmail.com


2 Νοε 2012

Όταν η Λογοθεραπεία Πηγαίνει Σινεμά!

BAFTA 2011 front cover (The King's Speech)

Όταν οι δημιουργοί ταινιών εμπνέονται από την ζωή μπορούν να προκύψουν αριστουργήματα αλλά και... γκάφες! Οι παρακάτω ταινίες σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με προβλήματα λόγου ή αναπτυξιακές διαταραχές. Σε κάποιες από αυτές οι διαταραχές λόγου αποδίδονται επιτυχημένα, σε κάποιες υπερβολικά και σε άλλες χωρίς καν να προσεγγίζουν. Δείτε τις και κρίνετε μόνοι σας!



Θέμα: Τραυλισμός
 

Περίληψη: Ο Βασιλιάς Γεώργιος VI (Colin Firth) της Βρετανίας έχει τραυλισμό. Κι ενώ καλείται να αποδείξει ότι είναι κατάλληλος για το ρόλο του μονάρχη, ο εκκεντρικός λογοθεραπευτής Lionel Logue (Geoffrey Rush) αναλαμβάνει την θεραπεία του και την προετοιμασία των μακροσκελών λόγων του βασιλιά.
Video


Temple Grandin *** — 2010
Θέμα: Αυτισμός
Περίληψη: Βιογραφική ταινία για την ζωή της Temple Grandin (Claire Danes) μίας γυναίκας με αυτισμό, καθηγήτριας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, συγγραφέα και ακτιβίστριας για τα δικαιώματα των ζώων.
Video 


Adam *— 2009

Θέμα: Σύνδρομο Asperger
Περίληψη: Η ταινία εξιστορεί την σχέση του Adam (Hugh Darcy), ενός ατόμου με σύνδρομο Asperger και της Beth (Rose Byrne), της γυναίκας των ονείρων του.
Video

  Mary and Max *— 2009
 Θέμα: Σύνδρομο Asperger

Περίληψη: Η Mary (Bethany Whitmore / Toni Collette) είναι ένα μοναχικό 8χρονο παιδί που ζει σε ακατάλληλο περιβάλλον. Μία μέρα αποφασίζει να γράψει ένα γράμμα στον (άγνωστό της) Max (Philip Seymour Hoffman) του οποίου η παχυσαρκία και οι κρίσεις πανικού τον εμποδίζουν να συναναστραφεί με άλλους ανθρώπους. Ανάμεσά τους αναπτύσσεται μια βαθιά, πολύχρονη φιλία στην διάρκεια της οποίας ο Max θα διαγνωστεί με Σύνδρομο Asperger και κατάθλιψη.
Video



Θέμα: Σύνδρομο Down
Περίληψη: Ένας πατέρας (Dermot Mulroney) χωρίζει τον νεογέννητο γιο του από την δίδυμη αδελφή του για να μην μάθει ποτέ εκείνος και η μητέρα του ότι το κορίτσι γεννήθηκε με σύνδρομο Down. Τα χρόνια περνούν, το μυστικό στοιχειώνει τον πατέρα ο οποίος βιώνει την κατάρρευση της οικογένειάς του.
Video


Θέμα: Αυτισμός
Περίληψη: Το μόνο που ζητά ο Thomas (Rhys Wakefield) είναι μία ομαλή εφηβεία η οποία όμως αναστατώνεται συνεχώς από τον αδερφό του Charlie (Luke Ford) που έχει αυτισμό. Θα καταφέρει τελικά ο Thomas με την βοήθεια της κοπέλας του (Gemma Ward) να αποδεχτεί τον αδερφό του;
Video


Θέμα: Σύνδρομο Εγκλεισμού
Περίληψη: Ο Bauby (Mathieu Amalric) υποφέρει από σύνδρομο εγκλεισμού, δεν μπορεί να κινηθεί ούτε να μιλήσει, αλλά η διανοητική του κατάσταση παραμένει άθικτη. Εφόσον μπορεί μπορεί μόνο να ανοιγοκλείσει το δεξί μάτι, αποφασίζει να γράψει ένα βιβλίο το οποίο υπαγορεύει γράμμα- γράμμα στην λογοθεραπεύτριά του.
Video 


Taare Zameen Par (Like Stars on Earth) — 2007
Θέμα: Δυσλεξία
Περίληψη: Ο οκτάχρονος Ishaan είναι άριστος καλλιτέχνης αλλά δεν τα πάει πολύ καλά στο σχολείο. Κι ενώ όλοι πιστεύουν ότι είναι τεμπέλης και μπελάς, ο νέος δάσκαλος των καλλιτεχνικών που υποψιάζεται ότι το παιδί έχει δυσλεξία, χρησιμοποιεί τεχνικές και τον βοηθά να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες του.
Video 


The Boy Inside ***2006
Θέμα: Σύνδρομο Asperger
Περίληψη: Η ταινία ακολουθεί τον Adam που προσπαθεί να τελειώσει το σχολείο και να κατανοήσει την ζωή γενικά, και την οικογένειά του που βρίσκεται στα όρια καθώς παλεύει με τον αυτισμό σε μία κοινωνία που τώρα αρχίζει και αντιλαμβάνεται τι σημαίνει.



Snow Cake *2006
Θέμα: Αυτισμός Υψηλής Λειτουργικότητας
Περίληψη: Η δραματική ιστορία της φιλίας μεταξύ μίας γυναίκας με υψηλής λειτουργικότητας αυτισμό (Sigourney Weaver) και ενός άντρα που τραυματίζεται σε θανατηφόρο ατύχημα (Alan Rickman).
Video
Θέμα: Σύνδρομο Asperger
Περίληψη: Η ρομαντική ιστορία της σχέσης του Donald (Josh Hartnett) και της Isabelle (Radha Mitchell) δύο ατόμων με σύνδρομο Asperger. Ο Donald συντονίζει μία ομάδα αυτοβοηθειας για άτομα με αυτισμό στην οποία παραπέμπεται η Isabelle από τον γιατρό της.
Video